Çarşamba, Nisan 21, 2021

Sımatiye


Bu sabah kahvaltıda çocukluğumdan bildiğim  bir dörtlüğü söyledim. Sanırım dedemden öğrenmiştim. Karnı doyup sofradan kalkarken  söylerdi diye hatırlıyorum. 

Yarabbi şükürün

Karnı doydu Bekir'in 

Yerse getirin

Yemezse ağzına yüzüne tükürün

Benim bildiğim hali ile böyleydi dörtlük. Dedem nerden öğrenmişti , başkaları da biliyor mu, devamı var mı diye düşününce minik bir araştırma yaptım. Araştırma sonucunda gördüm ki, halk edebiyatında yemek destanları olarak  mevcut olup , daha bir çok örneği varmış. Ne mutlu , bir şey daha öğrendim bugün. 

Sımatiye ne demek ?

Sımat; Yer sofrası , sofraya dizilmiş yemekler demek. Sımatiye ise ; yemek hakkında yazılan şiirlermiş. Bir çok örneği mevcut olan bu şiirlerin ilk örnekleri Kaygusuz Abdal'a aitmiş. 

Yemek destanlarının çoğu onbir heceli oluyormuş. Üç tür özellikleri var. Çeşitli yemekleri konu edinenleri, sadece bir yemek, içecek, tatlı ya da meyveyi konu edinenleri ve mizahi olanları. 

Anonim halk şiirinde sofradan kalkarken tekerleme niteliğinde yemek duası edilirmiş. İşte bu duanın içinde geçiyor benim bildiğim dörtlük. 

Rabbi yessir 

Vela tüassir

 Rabbi Temmim

 Bi 'l-hayr

 Erenler erliğine 

Şükür Hakk 'ın birliğine 

Dostların varlığına 

Lokma nur 

Kaza bela dur 

Nimete bereket 

Geçmişe rahmet 


Elhamdürüsüyle 

Kızlar sürüsüyle 

Babam karısıyla 

Ben de birisiyle 


Elhamdülillah Ya Rabbi şükür 

Doymadıysam yüzüme tükür 


Elhamdülillahi Şakirin 

Karnı doydu fakirin 

Daha varsa getirin 

Yemezsem yüzüme tükürün 

Amin ecmain 

Ya Rabbi şükürün 

Evi yıkılsın Bekir 'in 

Bir tas çorba getirin 

Yemezsem yüzüme tükürün 

Amin dedik 

Dilli düdük 

Bunu bulduk 

Bunu yedik 

Daha olsa 

Daha yerdik...

Bir başka örnek ise kahve ile ilgili. Bir kahve sever olarak bu  dizeleri de bilir ve söylerim bazen. 

Ehl-i keyfe kahve verse tazeler 

Ehl-i keyfin keyfini yelpazeler 

Ehl-i keyfin keyfini bilmem ki kimler tazeler 

Taze elden taze pişmiş taze kahve tazeler 

Gönül ne kahve ister ne kahvehane 

Gönül sohbet ister kahve bahane

Evlere kapanmış olsak da , zamanımız bol gibi görünse de, uzun yazılar okumak bana bazen zor geliyor. Bir çoğunuzda da aynı şekilde olduğunu düşünüyorum.   O yüzden; bu konu hakkında anlatılacak çok şey olsada ben burada noktalayacağım. Sizlere benim okuduğum linkleri bırakıyorum. İlginizi çektiyse, daha detaylı öğrenmek isterseniz vereceğim linke tıklayınız. 

Link

7 yorum:

  1. Sımat yer sofrası demekmiş, eşimin kasabasında da senit diyorlar. Yöreye göre değişiyor demek ki.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru, eskiden masa mı vardı, herkes yer sofrasında yerdi yemeği. Öyle yazmışlar bende onlara uydum ama bu çok mantıklı , değiştireyim ben onu. Bizim oralarda yok di mi öyle bir sözcük.?

      Sil
  2. Teşekkürler bu şirin paylaşım için :)
    Bayramımız kutlu olsun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben teşekkür ederim uğrayıp okuduğunuz ve yorum bıraktığınız için.

      Sil
  3. Sımatiyeyi ilk kez duydum. ne kadar güzel sözlü geleneklerimiz
    varmış değil mi? şimdi bile duyduklarımızı bizde bitiriyoruz
    çocuklarımıza geçiremiyoruz. çok kötü.
    babaannemde rabbiyesiri her dakika okurdu bende onu çok duyardım.
    şimdide en sevdiğim kısa dualardandır. Anlamı;
    Rabbim! kolaylaştır zorlaştırma, Rabbim hayırla sonuçlandır demek.
    bana bir de yatarken dua öğretmişti;
    Yattım sağıma
    döndüm soluma
    melekler şahit olsun
    dinime, imanıma..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Buketcim,Lale devri çocuklarıyız biz zamanımız geçti . Bizim güzel devrimiz kapandı. Gençler hep ileriye bakıyor,bizse değerlerimize sarılıyoruz. Bana göre şahane bir kuşaktık. Yatarken okuduğun duayı çok severim. Senide çok severim. İyi ki varsın.

      Sil
  4. Blogları bu nedenle çok seviyorum. Ne ilginç ki sımatiye kelimesini bile ilk kez duyuyorum. Dörtlük güldürdü beni. Güzel sofralarda olmak ne güzel.

    YanıtlaSil

İki Kum Tanesi , zaman ayırıp okuduğunuz ve yorumda bulunduğunuz için teşekkür eder.

.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...