İlk kadınlar

Türkiye'de bir çok alanda "ilk" leri gerçekleştiren kadınların öyküleri, TRT tarafından belgesel yapılmıştı . Belgesel 'in adı Osmanlıca kadın anlamına gelen "Nisvan " . Bu vesile ile nisvan kelimesinin ne anlama geldiğini öğrendik. İlkleri gerçekleştiren kadınlardan 19 tanesi tanıtılıyor bu belgeselde. Türkiye'nin 19 ünlü ressamı bu kadınların yağlı boya resimlerini yapmış ve bu resimler bakanlığa demirbaş olarak kaydedilecekmiş.
Benim ilgilendiğim kısma gelecek olursak. Ben kim oldukları ile ilgilendim daha çok. Bir kısmını hepiniz gibi bende biliyordum ama bilmediklerim çoğunlukta idi. Bu kadınlar kimmiş bakalım mı beraber.

* Türkiye'nin ilk kadın sinema yönetmeni Cahide Sonku. 

1950 yılında kendi adına Sonku film şirketini kurup, "Fedakar Ana" adlı filmle yönetmenliği denemiş. 1963 yılında kurmuş olduğu film şirketinin yanması ile iflas etmiş. Bundan sonraki yaşamını tiyatro oyuncusu olarak devam ettirmiş. Son zamanları sefalet içinde geçen bu oyuncuya keşke o zamanlar destek olunabilseydi. Acıklı bir yaşam hikayesi.

* İlk kadın sinema oyuncusu Bedia Muvahhit

Sanat yaşamı 1908 de başlamış . İlk filmi Muhsin Ertuğrul'un teklifi ile "Ateşten Gömlek " adlı filmdir. Bedia Muvahhit televizyonda bir programda kendisi anlatıyor ,onun sesinden dinleyelim mi devamını TIKTIK. Ben çok severdim rahmetliyi ,neden bilmem. Bir de Vasfi Rıza Zobu'suz bir Bedia Muvahhit düşünemem .

* İlk kadın avukat Süreyya Ağaoğlu

1921 yılında hukuk eğitimi görmek için Darülfünun'a başvurmuş. Okula müracaat eden ilk kız öğrenci imiş. Beraberinde iki kız arkadaşının da okula kaydolmasına sebep olmuş ve böylece okula kız öğrenciler alınmaya başlamış. 1925 de mezun olmuş, 1927 yılında Ankara Barosuna kaydolmuş, 1928 yılında ise ruhsatını alarak avukatlığa başlamış ve Türkiye'nin ilk kadın avukatı olmuş.

 * İlk kadın beyin cerrahları 

Aysima Altınok 
1929 doğumlu. 1952 yılında tıp fakültesinden mezun olmuş. 1959 yılında uzman olur ve böylece Türkiye'nin de ilk kadın beyin cerrahı olur.

Yıldız Yalçınlar 
Ankara üniversitesi Tıp fakültesinden cerrah olarak mezun olmuş. Ülkemizde ilk beyin cerrahi ünitelerini kuran doktorların başında geliyor. Bir çok öğrenci yetiştirmiş. O da ilk kadın cerrahlardan.

* İlk ehliyetli kadın ve ilk otomobil yarışları şampiyonu Samiye Morkaya

1899 doğumlu. Müzik eğitimi almış, kemençe öğretmeni olmuş. 1923 de ilk otomobilini almış. Turing yarışlarına katılmış. Tek kadın olduğu için erkeklerle yarışmış. O yıllar için bence büyük cesaret.

* İlk kadın emniyet müdürü Feriha Sanerk

1923 doğumlu. Ankara üniversitesi Siyasal bilgiler fakültesinin o yıllardaki tek kadın öğrencisi. Kaymakam olma isteği kadın olması sebebi ile reddedilince komiser muavini olmuş. Kadın oluşundan dolayı burada da rütbe verilmeyeceği söylenmiş ama o açtığı davayı kazanarak ilk kadın emniyet müdürü olmayı başarmış.

* İlk kadın belediye başkanı Müfide İlhan 

1911 doğumlu. Babası Mareşal Fevzi Çakmak'ın kardeşi. Eğitimleri sonucu öğretmen olmuş. 1950 yılında da Mersin'de belediye başkanı seçilmiş ve ilk kadın belediye başkanı olarak kayıtlara geçmiş.

* İlk akademik kadın fotoğrafçı  Yıldız Moran

1932 doğumlu. Şair Özdemir Asaf'ın eşi. İngiltere'de fotoğraf eğitimi almış, 21 yaşında ilk sergisini açmış ve o sergide bir gün içinde 25 fotoğrafı birden satılmış.

*İlk kadın savaş fotoğrafçısı  Semiha Es

1913 doğumlu. 1950 de Kore savaşını görüntüleyen ilk kadın fotoğrafçımız.

* İlk kadın öğretmenler

Refet Angın 
1915 doğumlu. Öğretmen olmaya daha çocukken karar verir. Ve bu isteğini Atatürk'ün tarih öğretmeni olması yolundaki isteği ile birleştirerek tarih öğretmeni olur.
Perihan Ongan
1909 doğumlu. Çapa kız öğretmen okulundan mezun. Cumhuriyetin ilk öğretmenlerinden.1930 da öğretmenliğe başlamış. Bestekar Emin Ongan'ın eşi.
Perihan Bakanoğlu

* İlk kadın makinist Seher Aytaç

1969 doğumlu. Yıldız Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Demiryolu İnşaat ve İşletmeciliği bölümünü bitirmiş. 1990 yılında ilk kadın makinist olarak işe başlamış.

*İlk FİFA kokartlı kadın hakem Lale Orta

1960 doğumlu. Türkiye'de futbol üzerine doktora yapan tek kadın. Ayrıca futbol antrönörü ,teknik direktör ve futbolcu.

* İlk kadın milletvekili Satı Kadın

1890 doğumlu. Aynı zamanda ilk kadın muhtar. 1935 yılında , kadınların ilk kez oy kullandığı milletvekili seçimlerinde Ankara milletvekili olarak seçilmiş.

*İlk romancı ve felsefeci Fatma Aliye

1862 doğumlu. Özellikleri çok. İlk kadın romancı,ilk kadın felsefeci, ilk kadın çevirmen,ilk kadın haklarından ve kadın-erkek eşitliğinden bahseden kadın ve hakkında ilk defa monografi yazılan kadın. Bayıldım bu kadına.

*İlk kadın orkestra şefi İnci Özdil 

1960 doğumlu. Kraliyet müzik akademisinde eğitim almış. Antalya'da devlet oda orkestrasına şef olarak atanarak ilk kadın orkestra şefi olmuş.

*İlk kadın heykeltıraş Sabiha Bengütaş

1904 doğumlu. Sanayi-i nefise mektebi resim bölümünde okurken gizlice heykel atölyesinde heykel yaparken hocasına yakalanmış ve başarısı fark edilince heykel bölümüne kaydı yapılan ilk kadın öğrenci olmuş.

Bu yazdıklarım TRT dizisinde bahsedilen "ilk kadınlar" . Ama onlar bununla sınırlı değil. Daha bir çok alanda ilk  kadınlar var tabii ki. Behice Boran, Emel Gazimihal, Feriha Tevfik  gibi daha bir sürü kadınımız var. Bu bilgileri büyük keyif alarak hazırladım ve hazırlarken de öğrendim. Hatta bu ilk kadınların hemen hepsini feci şekilde kıskandım, imrendim, hayran kaldım.

Dip not: Yıllar önce derleyip paylaştığım bu yayını tekrar paylaşmak istedim.  

İstanbul Ansiklopedisi

 

İstanbul Ansiklopedisi: Bir Şehrin Hafızası

İstanbul, tarih boyunca kültürel, ticari ve politik bir merkez olmuştur. İşte bu zengin mirası ve İstanbul'un çeşitli yüzlerini kapsamlı bir şekilde ele almak amacıyla İstanbul Ansiklopedisi ortaya çıkmıştır. 

İstanbul Ansiklopedisi Nedir?  Reşat Ekrem Koçu kimdir ?

İstanbul Ansiklopedisi tarihçi ve romancı Reşat Ekrem Koçu'nun ömrünün büyük kısmını adadığı fakat tamamlayamadığı kapsamlı bir çalışmadır. Ansiklopedi, şehrin binlerce yıllık geçmişini, kültürel mirasını, mimari yapısını, doğal güzelliklerini ve sosyal yaşamını detaylı bir şekilde ele alan bir eserdir. Bu ansiklopedi, akademisyenler, tarihçiler, sanatçılar ve İstanbul severler için eşsiz bir başvuru kaynağıdır.

Reşat Ekrem Koçu 1905 yılında İstanbul'da doğdu. 1931 yılında İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden mezun oldu. 1944 yılında ansiklopediyi fasiküller hâlinde yayımlamaya başladı ve bundan sonra ömrünün sonuna kadar ansiklopedi için çalışmaya devam etti. Bu uğurda babasından kalma köşkü, parasını ve sağlığını kaybetti. 6 Temmuz 1975 de vefat etti. Ne yazık ki mezar yeri tespit edilememektedir.

İçeriği ve Kapsamı

Ansiklopedi, İstanbul'un tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan geniş bir zaman dilimini kapsar. Her bir semt, tarihi yapılar, önemli olaylar ve İstanbul'un renkli sosyal yaşamı üzerine detaylı bilgiler içerir. Ayrıca, İstanbul'un zengin kültürel ve sanatsal mirası da ayrıntılı bir şekilde ele alınır.

İstanbul Ansiklopedisi, şehir tarihine ilgi duyan herkes için değerli bir kaynaktır. Özellikle araştırmacılar, akademisyenler, öğrenciler ve tarih meraklıları bu ansiklopediyi bir rehber olarak kullanabilirler. Geçmişten günümüze uzanan geniş bir perspektif sunarak, İstanbul'un bugününü ve geleceğini daha iyi anlamamıza yardımcı olur.

* Salt ve Kadir Has üniversitesinin bize sunduğu web sayfası için teşekkür ederiz.

Okumayı sevenler , geçmiş zamanda İstanbul'u yaşamak isteyenler ve daha detaylı bilgi edinmek isteyenler için ansiklopedinin web sayfası 

LİNK BURADA TIKLAYINIZ

Ondan Şundan Bundan

 

Japonya'da gerçekleştirilen bir klinik deneyde,  korneaları hasarlı ve bulanık gören üç kişinin, kök hücre nakli ile görmeleri önemli ölçüde düzeldi. Operasyon üzerinden iki yıl geçmesine rağmen ciddi bir sorunda ortaya çıkmadı. Bu deney, türünün dünyadaki ilk örneği. Sonucun kök hücre araştırmaları için önemli bir ilerleme olduğu belirtiliyor. Ne güzel bir gelişme, dilerim her tür görme kaybı onarılabilir. 

Bakın Roma imparatorluğunda neler olmuş ...Günümüzdeki tuhaflıkların ve saldırganlığın sebebi de kurşun mu dersiniz ?

Kurşun kirliliğinin IQ yu düşürmüş olabileceğine dair bir araştırma yapılmış. Roma imparatorluğunun altın çağını yaşamış insanlar , atmosferdeki kurşun sebebiyle IQ'larında ortalama 2.5 ila 3 puanlık bir azalma yaşamışlar. Araştırma Roma imparatorluğunun çöküşünde kurşun kirliliğinin rolü olabileceği düşüncesine içerik sağlıyormuş. Bazı söylentilere göre tuhaf ve sıklıkla şiddet içeren davranışlar sergileyen Romalı seçkinlerin, kurşun zehirlenmesinden mustarip olduğu ve dolayısı ile kurşunun sebep olduğu dengesiz eylemler ve sosyal istikrarın sarsılmasına sebep olduğu ileri sürülmüş . Araştırma Roma'nın düşüşünün buna bağlı olduğunu kanıtlamıyor fakat çevresel kirliliğin insan üzerindeki etkilerinin binlerce yıl öncesine dayandığını gösteriyormuş. 

Bakın size ne kadar faydalı bilgiler sunuyorum.

 15 dakika gülerek ortalama 30 kalori yakıyormuşuz. Bunu da istikrarlı devam ettirirsek hiçbir diyet uygulamadan yılda 2 kilo zayıflayabilirmişiz. 

Yine kendi türünde bir ilk araştırma ...

Mutlu olmayı öğrenebileceğimiz ancak kalıcı fayda için pratik yapmamız gerektiğine dair bir araştırma. Pratik yapmayı bıraktığımız zaman bir süre sonra  tekrar geldiğimiz noktaya dönüyormuşuz. İstikrar şart kısacası. Mutluluk bilimi dersinde  neler öğretiliyormuş derseniz konular şöyle ;

Arkadaşlarla beraber olmak, başkalarına yardım etmek, meditasyon yapmak, şükür etmek vs.. Son olarak, " Nezaket ve mutluluk birbiri ile ilişkili " diyorlar. Çağımızda nezaketi kaybettik ondan mutsuzuz demek ki !

Görüşmek üzere, kalın sağlıcakla, nezaketle ve müzikle .

TRT2 Ocak 2025 film listesi

Uzun zamandır film izlemiyorum. Belli  bir nedeni yok. Odaklanma sorunu olabilir belki. Yeni bir yılla birlikte hedef koymak gibi bir ritüel var madem bende katılayım bu yıl dedim. Kendime hedef ararken Farsça öğrenmek ilk sırayı aldı. Bir süredir aklıma takılıyordu. Dil öğrenmekte çok başarılı olmasamda ne öğrensem kârdır . İkinci sıraya film izleme hedefini yerleştirdim. Dijital kanalların abonesi değilim, o yüzden TRT2 filmlerini listeye dahil ettim. Filmler orijinal dillerinde yayınlanıyormuş. Ben izlemeye Cuma günü başlayacağım. Neden ?  Türk filmlerine karşı bir önyargım var ve uzun zamandır film izlemediğim için bu mesafeyi koruyarak hedefe başlamak istedim. Resim yapan biri olarak Cuma günün filmi bana cazip geldi. Louis Wain'in Renkli Dünyası 

 

İşte Ocak ayı film listesi. 

1 Ocak Çarşamba 21.30 Buğday

2 Ocak Perşembe 21.30 Cenneti Beklerken

3 Ocak Cuma 21.30 Louis Wain'in Renkli Dünyası (The Electrical Life of Louis Wain)

4 Ocak Cumartesi 21.30 Ayakkabılı Deniz Kabuğu Marcel (Marcel The Shell With The Shoes On)

5 Ocak Pazar 21.30 Adadaki Hazine (Lost & Found)

6 Ocak Pazartesi 21.30 Memoria

7 Ocak Salı 21.30 Semret

8 Ocak Çarşamba 21.30 Nokta

9 Ocak Perşembe 21.30 Komşum Totoro (My Neighbor Totoro)

10 Ocak Cuma 21.30 Bayan Lowry ve Oğlu (Mrs Lowry & Son)

11 Ocak Cumartesi 21.30 Belfast

12 Ocak Pazar 21.30 Hachi: Bir Köpeğin Hikayesi (Hachi: A Dog's Tale)

13 Ocak Pazartesi 21.30 Oyunbozan (Systemsprenger)

14 Ocak Salı 21.30 200 Metre (200 Meters)

15 Ocak Çarşamba 21.30 Gölgeler ve Suretler

16 Ocak Perşembe 21.30 Yürüyen Şato (Howl's Moving Castle)

17 Ocak Cuma 21.30 Gizli Bir Yaşam (A Hidden Life)

18 Ocak Cumartesi 21.30 Bir Numara (Numéro une)

19 Ocak Pazar 21.30 Küs Kardeşler Limited Şirketi (The Darjeeling Limited)

20 Ocak Pazartesi 21.30 Hatıra Kutusu (Memory Box)

21 Ocak Salı 21.30 Sefer Tası (Lunchbox)

22 Ocak Çarşamba 21.30 Mavzer

23 Ocak Perşembe 21.30 Gökteki Kale (Laputa: Castle in the Sky)

24 Ocak Cuma 21.30 Toprağın Gölgesinde (La tierra y la sombra)

25 Ocak Cumartesi 21.30 Borg/McEnroe

26 Ocak Pazar 21.30 Miraciyye Saklı Miras

27 Ocak Pazartesi 21.30 Sessiz Kız (An Cailín Ciúin)

28 Ocak Salı 21.30 Mandela: Özgürlüğe Giden Uzun Yol (Mandela: Long Walk to Freedom)

29 Ocak Çarşamba 21.30 Kalandar Soğuğu

30 Ocak Perşembe 21.30 Küçük Cadı Kiki (Kiki's Delivery Service)

31 Ocak Cuma 21.30 Kazananlar Kulübü (Win Win)

İzlediklerimi  buraya yazayım , bakalım kaç tanesini izleyebileceğim.

 - 5 Ocak Pazar 21.30 Adadaki Hazine (Lost & Found) ⭐️⭐️⭐️

- 13 Ocak Pazartesi 21.30 Oyunbozan (Systemsprenger) ⭐️⭐️⭐️